تحلیل «استدلال علمی» در طب سنّتی ایران

طب سنّتی ایرانی نظام جامع طبی است که به نوعی از پزشکی کنونی متمایز می‌باشد. پاسخ به این پرسش که چرا و چگونه طب سنّتی ایرانی نظام پزشکی جامعی محسوب می‌شود، نیازمند تبیین بنیان‌های فلسفی طب سنّتی در حوزه‌هایی است که با دانش پزشکی و با حرفه‌ی طبابت یا عمل بالینی مرتبط باشند. این مقاله با رویکردی منطقی و فلسفی (و نه رویکردی تاریخی) به تحلیل «استدلال علمی» در طب سنّتی ایرانی می‌پردازد که نتایج آن در حوزه‌ی فلسفه‌ی پزشکی (به عنوان یکی از فلسفه‌های مضاف) جای دارد. تفاوت نظام فکری حاکم بر طب سنّتی و پزشکی نوین، نحوه‌ی رویکرد به انسان، حیات و سلامت، شناخت مفاهیم بنیادین مانند سلامت و بیماری و درمان، نظریه پردازی دانش طبی و به کار‌گیری استدلال قیاسی یا استقرایی از جمله مباحثی هستند که این مقاله به آن‌ها می‌پردازد. در این مقاله سعی گردیده است تا نشان داده شود که چگونه نظام فکری طب سنّتی ایران بر اصول تشخیص، منطق تصمیم‌گیری بالینی، سطوح مختلف تدبیر بیماری، فرضیه‌سازی و آزمون فرضیه در تجارب بالینی تأثیر گذاشته‌است.